Ze starej prasy [106]

W 1937 roku w "Kurierze Poznańskim" - dokladnie nr 378 z 18 sierpnia 1937 r - ukazał się na stronie 2 artykuł pt. "Nad morzem pogoda, jak zwykle" w którym opisany jest nie tylko pobyt w Kuźnicy na Półwyspie Helskim ale i latarnie w Rozewiu i w Helu oraz pokój Żeromskiego w rozewskiej blizie.

Poniżej winieta tego wydania, strona 1 oraz 2 z całym artykulem (w zielonej ramce) oraz powiększenie fragmentów.


Ciekawe mapy z berlińskiej biblioteki

W miejskiej bibliotece w Berlinie są zdygitalizowane mapy Pomorza i Prus wschodnich zawierajace ciekawe fragmenty naszego wybrzeża. XVIII i XIX wieku. Najciekaszą zostawię na koniec a poniżej przegląd znancyh nam miejscowości letniskowych i odcinku nadbałtyckiego wybrzeża.

General Karte vom Herzogthum Pommern nach der aus 35 Special Blätter bestehenden grossen Karte reduciert / 1786-1792/ Staatsbibliothek Berlin

Poniżej Gdańsk (Danzig) z zaznaczonym ujściem Wisły (Wechsel Münde)

XXIX, Vergrößerte Sectiones der General-Carte von dem Königreich Preussen / 1786-1792/ Staatsbibliothek Berlin

Poniżej Władysławowo (Wielka Wieś - Grossendorf), Jastarnia (Heisternest), Kuźnica (Kusffeld), Chałupy (Ceynowo)

Schröttersches Kartenwerk /1796-1802 / Staatsbibliothek Berlin

Poniżej najciekawsza mapka dotycząca Helu (niem. Hela z zaznaczeniem starej blizy na cyplu - Bliese oder Seeleuchte - najstarszej latarni morskiej)

1796-1802 / Staatsbibliothek Berlin

Powiększenie fragmentu z blizą:

 


Wiosenne przeglądy

Wiosna już na dobre się rozgościła, a co za tym idzie również Baza Oznakowania Nawigacyjnego musi pojeździć na rytunowe kontrole i przeglądy swoich obiektów, w tym latarni morskich.

Ostatnio odwiedziła oddaloną od siedziļ ludzkich Stilo.

Była też wyprawa do latarni w Helu...

A wiosenne sztormy potrafią nieraz zaskoczyć i tak stabilna i dobrze służąca stawa na wodach zatoki nagle traci swoje miejsce pobytu i rozbija się o betonowy falochron. Ale wszystko da się naprawić i wróci na swoje miejsce.

Fot. BON / kwiecień 2025 - profil facebookowy


Latarnie TPCMM-u ceny sezon letni 2025

Wielkimi krokami nadchodzi majówka, a wraz z nią ruszy sezon turystyczny 2025 na latarniach morskich polskiego wybrzeża. Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego, które opiekuję się latarniami wschodniego wybrzeża od Krynicy Morskiej po Stilo ogłosiło aktualne ceny biletów oraz godziny otwarcia swoich obiektów.

Fot. główna wpisu z facebooka TPNMM, tabela ze strony www TPNMM

Poniżej latarnie morskie pod opieką TPNMM, fot. Latarnica , Krynica Morska - fot. Lidia Czuper


Zdjęcie na niedzielę - 6 kwietnia 2025

Kiedy myślę o helskiej plaży to zawsze mam przed oczami widok tego odcinka wybrzeża nad wielkim morzem od Góry Szwedów aż po lokalizację "riun" latarni Hel Bór. To taka część plaży, do której już się trzeba natrudzić, aby dojść ale... No właśnie, ma to swoje atuty. Tutaj plaża jest niemal nieskalana ludzką stopą, piasek jest bielutki, drobny, delikatny i tworzy wzór fal jakby był dnem morza. Gdzieniegdzie wyrastają z niego kępy traw wydmowych, czasami można trafić na duże kawałki drewna oszlifowane przez wodę - głaciutkie i przyjemnie pachnące w słoneczny upalny letni dzień.

Poniżej jeden z kadrów z helską dziką plażą.

Fot. Latarnica/czerwiec 2022


Latarnie na wschodnim wybrzeżu pod koniec zimy

Wielki miłośnik naszych latarni i stały czytelnik Latarnicy - Tomek Smołka - odwiedził pod koniec lutego br. pomorze wschodnie. Efektem tej wyprawy są poniższe zdjęcia naszych latarni.

Fot. Tomek Smołka / luty 2025

W Bazie Oznakownaia Nawigacyjnego już też trwają wiosenne przeglądy, porządki, naprawy, poniżej kilka ujęć z ich pracy w ostatnich tygodniach. Nasze stawy, pławy, główki falochronów, boje świetlne - wszystko musi być gotowe i sprawne.

Fot. ze strony BON na facebooku / luty-marzec 2025


Ze starej prasy [102]

432 numer "Robotnika" będącego organem PPS-u w listopadzie 1934 roku donosił na stronie 4 o nowej radiolatarni na naszym wybrzeżu.

Poniżej latarnie morskie, o których wspomina notka prasowa - kartki pocztowe z lat 30-tych XX wieku


Wakacje 2022 [4]

Dziś kontunuję przegląd zdjęć z miasta Hel rozpoczęty w odcinku 3 z 2022 roku. Cały dzień utrzymywala się pochmurna pogoda więc fotografie są niestety takie szare i z niezbyt dobrym światłem. Ale cóż. Na wakacjach nie wybiera się (zwłaszcza nad polskim morzemm) pogody.

Fot. Latarnica / czerwiec 2022


Zdjęcie na niedzielę - 17 listopada 2024

Skoro mamy listopad czyli tłumacząc nazewniztwo miesiąca - czas kiedy opadły liście to dzisiejsze zdjęcie idealnie oddaje ten czas. Mamy tu w głównej roli liść, który już zfrunął na stałe z drzewa, ale i w tle piękną helską blizę.

Po lewej stronie widać zabytkowy domek latarników (obecnie kwatery dla turystów). Fotografia powstała niedawno, bo 2 listopada br.

Fot. Lidia Czuper / 2 listopada 2024


Listopadowy Hel [1]

Początek listopada przyniósł chłodne dni, ale były one przeplatane chwilą ze śłońcem a to dużo zmienia. Dzięki Lidii mogę zobaczyć jak wygląda latarnia w jesiennej otulinie i jak było 2 listoapa br w Helu. Mnie się najbardziej podoba ta pustka i spokój. Można robić na spokojnie zdjęcia, w kadry których nie wchodzi nikt przypadkowy.

Poniżej listopadowo przy latarni...

Poniżej listopad w helskim porcie...

Fot. Lidia Czuper / 2 listopada 2024


Wakacje 2022 [3]

20 czerwca 2022 byliśmy w Helu. Niestety pogoda tego dnia nie dopisała stąd kadry są takie szare i dość ciemne, bo nie było ani trochę słońca. Ale sprzyjało to spokojnemu spacerownaiu po porcie i głównym deptaku czyli ulicy Wiejskiej. Nie omieszkaliśmy również odwiedzić ulubioiny pub "Captain Morgan" (fotografie 1-4) z wystrojem ktory robi wrażenie na każdym gościu tego miesteczka na krańcu cypla.

Poniżej pierwsza fotorelacja z Helu sprzed dwóch lat.

Fot. Latarnica / czerwiec 2022 - Hel


Nocne ujęcia i pewne pożegnanie

Bardzo atrakcyjne są nocne i późnowieczorne zdjęcia latarni morskich. Bowiem wtedy ciemność nieba zaczyna rozświetlać serce latarni czyli jej optyka. Dziś chciałabym wam pokazać takie kadry z latarnią Niechorze, Świnoujście oraz Hel.

Poniżej Niechorze z pracującą optyką oraz Świnoujście (ostatnia fotografia)

Fot. Wojciech Kurdek /2024

Interesujące zdjęcia latarni Hel wykonała również Baza Oznakowania Nawigacyjnego. Widać włączone i wyłączone światło w laternie.

W Helu we wrześniu w latarni zaszła ogromna zmiana. Przyszło nam pożegnać po latach pracy malżeństwo latarników: Bożenę i Marka Bidzisz. Przeszli na zasłużoną emeryturę. Latarnia była ich domem i kawałkiem życia. Dziękuję za ich służbę i czuwanie nad bezpieczeństwem jednostek na wodach Bałtyku.

Fot. Baza Oznakowania Nawigacyjnego / facebook/ 2024

 


Latarniane unikaty [6]

W dzisiejszym odcinku zapanuje zdecydowana różnorodność tematyczna bo prezentowane zdjęcia będą dotyczyć Helu, Jastarni i całego półwyspu helskiego.

Na początek fragement unikalnej starj mapy.

Fragment szwedzkiej mapy Morza Bałtyckiego autorstwa Nilsa Strömcrona (1664-1740) z 1737 roku.
Spośród miejscowości Półwyspu na mapie zaznaczono Jastarnię (Axternis) i Hel (Heel). Wskazano na niej też miejsca, w którym znajdowały się ruiny Starego Helu, lokalizację latarni morskiej w Helu (jako Fyrbåk) i samego Rozewia opisanego jako Referhoft.
Mapkę publikuję ze strony Dawna Jastarnia na facebooku, a tam podano źródłó: Biblioteka Narodowa Francji.

Poniżej unikalne zdjęcie lotnicze helkskiej latarni morskiej z okresu tuż przed II WŚ (dziś już nieistniejąca)- zdecydowanie rzadsze są ujęćia z krótkiego okresu czasu gdy była pomalowana w poziome pasy. W opisie zdjęcia podano przedział czasowy 1935-1939.

Fot. serwis fotopolska.eu

Jako uzupełnienie do "pasiastego" okresu malowania latarni w Helu dwa zdjęcia - na kolorowym krowa wypasana przy latarni.

fot. aukcyjne

Będąc w Helu nie sposób pominąć jednego z moich ulubionych nieistniejących już obiektów - pensjonatu "Polonja" od strony zatoki (dawniej helski kurhaus). Wreszcie udało mi się trafić na unikalną fotogrfaię z wnęrza tego obiektu a konkretnie sali jadalnej.

Poniżej ujęcie lotnicze ukazujące położenie pensjonatu., 1928 rok

Fot. serwis fotopolska.eu / NAC

A poniżej zbliżenie na część jadalną od zewnątrz i wewnątrz.

Kurhaus lata 30-te.

Fotografie ze strony Muzeum Helu na facebooku.

W helksim kurhausie chętnie spędzano lato. Ponizej 3 archiwalne fotografie przedwojenne.

Na koniec nie latarniana, ale ciekawostka z samej Jastarni. Warto to miejsce odwiedzić i dziś ( ja byłam tam w 2018 roku), a poniżej archiwalne ujęcie Cmentarzowej Góry.

Fot. ze strony Dawna Kastarnia na facebooku

Współczesny wygląd tego mieksca jak i odrobinę historii znajdziecie w archiwalnym wpisie na Latarnicy, zapraszam:

https://latarnica.pl/2019/11/11/wakacje-2018-20-cmentarzowa-gora/


Zdjęcie na niedzielę - 11 sierpnia 2024

Czasami nasze latarnie uda się sfotograować od nietypowej strony i wtedy kto nie zna tego miejsca może mieć całkiem inne wyobrażenie o nim i położeniu samej latarni.

Ten kadr pokazuje jakby latarnia w Helu była daleka od cywilizacji, samotna wieża w środku wielkiego lasu. Nic bardziej mylnego, ale widziana z tego przejścia na plażę nad otwartym morzem rzeczywiście robi takie wrażenie.

Fot. Kasia Foigt / Fotogrfaia Nadmorska


Kilka letnich migawek z Bazy

Baza Oznakowania Nawigacyjnego - czy lato czy zima - intensywnie pracuje i dba o latarnie, boje, stawy nawigacyjne i inne oznakowanie torów wodnych i wybrzeża.

Poniżej letnia odsłona nabieżnika z Brzeźna (Gdańsk):

Fot. BON

Na Przylądku Rozewie - jak na całym naszym wybrzeżu - latem nieba na koniec dnia bywają spektakularne.

Fot. E.S./ BON

Warto również udać się do Ustki, by zwiedzić tamtejszą latarnię morską. Rozewie II za dnia również poleca się do zwiedzania.

Fot. E.S. (Rozewie II) i BON

Towarzystwo Przyjaciół NMM z Gdańska zachęca latem do zwiedzania podlegających mu wspaniałych latarni, w tym Helu (fot. 1) gdzie można obejrzeć w laternie żarówkę o mocy 1000 W (która daje zasięg 17 Mm) oraz Stilo (fot. 2), gdzie trzeba wznieść się (pokonując schody) na wysokość niemal 34 m i można podziwiać stamtąd przepiękne widoki na słynne malownicze lasy, bowiem latarnia znajduje się w odległości 1 km od linii brzegowej.

Przypominam, że w wymienionych latarniach ceny biletów na ten sezon wynoszą: bilet normalny 12 zł, bilet ulgowy 9 zł.

Fot. główna wpisu - Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego


Majowo na wybrzeżu wschodnim

Przegląd obiektów latarnianych w pierwsze dni maja. Pogoda dopisała w każdym z miejsc wybrzeża, gdzie stoją latarnie TPCMM-u udostępnione już do zwiedzania.

Poniżej HEL

Poniżej ROZEWIE I i II

Poniżej STILO

Poniżej USTKA

Fot. Baza Oznakowania Nawigacyjnego

A tak było w latarniach pod opieką TPCMM-u w majówkę. W każdej kolejki do kas.

Fot. latarnicy

 


Nowy sezon na wschodnim wybrzeżu

1 maja br. ruszył nowy sezon turystyczny na latarniach morskich wschodniego wybrzeża, które ma pod swoją pieczą TPCMM z Gdańska. Jak co roku odwiedzając je można zbierać pieczątki do zdobycia odznak BLIZA.

Latarnie, którymi opiekuje się TPCMM to: Krynica Morska, Hel, Rozewie I i II, Stilo i od niedawna i Ustka.

Poniżej ceny biletów i godziny otwarcia na wiosnę/lato 2024:

Fot. ze strony oraz facebooka TPCMM-u.

 


Unikalna mapa wybrzeża - odc.2

Dziś powracam do tematu, który pojawił się tutaj 3 lata temu. Dotyczył ona starej mapy ukazującej odcinek naszego wybrzeża. Były tam  zaznaczone działające latarnie i stawy nawigacyjne oraz charakterystyczne zabudoania widziane z wody np wieże kościelne. Mapa pochodzi z 1879 roku i  została wydana w języku niemieckim. Nosi ona nazwę „Ost-See Deutsche Kuste Pommern” i występuje jako kilka niezależnych map, które pokazują określony wycinek lądu i morza Bałtyckiego.

Dziś powracam do tematu, bo natrafilam na mapę, na której widać Półwysep Helski (uwzględnia też przylądek Rozewie i obie latarnie) oraz Zatokę Gdańską z zaznaczoną latarnią Oksywie, latarenka Westerplatte, bliza w Nowym Porcie, twierdza Wisłoujście. jest też i odcinek Mierzei Wiślanej a nie nim zaznaczone na żółto punkty jak inne latarnie ale nie ma żadnej podanej i narysowanej. Mapoa pochodzi z roku zanim zbudowaną "starą" przedwojenną latarnię w Kahlberg (Krynicy Morskiej).

Poniżej cała mapa oraz powiększone fragmenty. Podobnie jak ta opisywana wcześniej z latarniami Jarosławiec, Czołpino i stawą Stilo - zawiera rysunki architektoniczne latarni.

Cała mapa:

Powiększone fragmenty:

Poniżej fragment z sylwetkami latarń, które funkcjonowały w tym czasie na wybrzeżu:

 

 


Marcowo przy latarni Hel [vol. 2]

Dziś druga odsłona zdjęć wykonanych przy latarni w Helu 9 marca br. Miesiąc później (zupełnie w to nie wiedzyłam) mamy już prawdziwe lato. Temperatira sięga dziś w Poznaniu 25 stopni.

Poniżej 12 fotografii ukazujących aktualny stan latarni na cyplu. Wkrótce sezon turystyczny AD 2024 i pod latarnią będą kolejki turystów.

Fot. Lidia Czuper / 9 marca 2024, Hel


Kiedy świeciła latarnia w przedwojennym Helu...

W tych świątecznych i poświątecznych dniach chciałabym się dalej skupić na krótkich opisach naszych przedwojennych latarni morskich, które pojawiają się w interesującej książce Jerzego Bandrowskiego pt. "Korespondencja z Wybrzeża", a które to teksty ukazywały się w  prasie w latach 20-tych XX wieku. Poniżej okładka front i tył wydania książkowego tych felietonów:

 

Te opisy są dla mnie o tyle cenne, ponieważ Autor sam naocznie widział świecące Oksywie, Hel czy latarnię Jastarnia Bór. Żadna z tych latarni nie przetrwała wojny.
Dziś jedyny fragement ze strony 188, pisany w lutym 1927 roku w którym wspomina przedwojenną latarnię Hel na cyplu.

Poniżej archiwalne zdjęcia, we fragmencie powyżej czytamy o rjesie wzdłuż Półwyspu, najpierw oczom rybaków i Autora ukazuje się kościół protestancki (poniżej kościół z początku XX wieku (do 1915 roku) i jego prostsza architekltonicznie wieża  z lat 20-30-tych XX wieku (kartki aukcyjne)

... później widzą Dom Zdrojowy (helski kurhaus z pomostem dla statków od strony zatoki), już w tle widać nad linią drzew bialą wieżę latarni (kartki aukcyjne)

...a później widzą latarnię morską (do roku 1929 wieża była biała, od 1930 pomalowano ją w poziome pasy a w 1939 roku wysadzono), autor pisząc felietony w latach 1926-1927 widział latarnię z białą wieżą

Poniżej koloryzowane przedwojenne zdjęcia latarni i masztu sygnalizacyjnego (z archiwum Muzeum  Helu):

Ponizej archialne ujęcia przedwojennej latarni Hel (kartki aukcyjne, fot. Fotopolska.eu):

Poniżej archiwalia latarniane z Muzeum Helu:

Poniżej archiwalne zdjęcie i kartka ze zbiorów własnych oraz ostatnia fotografia z albumu rodziny Walińskich z Sokolej Góry