149 lat temu... w Jastarni Bór
Strona facebookowa Dawna Jastarnia odnotowała 15 grudnia br:
15 grudnia 1872 roku po raz pierwszy rozbłysły światła latarni morskiej Jastarnia-Bór. W owym czasie żegluga wzdłuż brzegów Półwyspu nie należała do bezpiecznych. Światła helskiej blizy zasłaniał porastający wydmy las, dlatego jednostki płynące z zachodu łatwo traciły tu orientację. W ciągu pięćdziesięciu lat przed uruchomieniem latarni, między Jastarnią a Helem na mieliznę weszło nie mniej niż 86 okrętów, z czego 37 zostało całkowicie rozbitych. Latarnia była wyposażona w aparat z soczewką Fresnela opalany olejem rzepakowym. Świeciła naprzemiennie światłem czerwonym (30 sekund) i białym (10 sekund) z przerwą wynoszącą 10 sekund. Pełniła swoją funkcję do 1936 roku, kiedy uruchomiono obiekt na Górze Szwedów. We wrześniu 1939 roku została wysadzona przez polskich saperów by utrudnić ostrzał Mierzei prowadzony przez niemiecką artylerię.
Poniżej odrobinę archiwaliów z Boru:
Zdjęcia/kartki: aukcyjne, fotopolska.org, ostatnie zdjęcie - współczesny widok na szczątki Boru z lipca 2021 roku/fot. latarnica
Wakacje 2019 [24] - Jastarnia Bór [vol. 2]
W pierwszym wpisie-relacji dotarcia do miejsca, gdzie stała kiedyś latarnia Jastarnia Bór ukazałam drogę do niej wiodącą i mylne oznaczenie z Google Maps, które skierowało nas na polanę na wysokim wzniesieniu, na której nawet były jakieś fundamenty, ale zdecydowanie było to błędne interpretowanie terenu.
Po skorygowaniu współrzędnych GPS z tymi podanymi na stronie popiasku.pl nie tak łatwo, ale dotarliśmy do celu. W TYM prawdziwym punkcie trudno byłoby się połapać stawiając np. tylko na własny wzrok, że rozpozna iż w tym miejscu stał kiedyś obiekt latarniany z budynkiem dla latarników.
Bo prawdziwa lokalizacja Boru to mało oczywiste wizualnie miejsce. Na pierwszy rzut oka las taki jak wszędzie wokół, bałagan i nieporządek również często w okolicy spotykany. Jedna, dwie cegły nie czynią miejsca niezwykłym. Żadnych murowanych konkretów. Kto spodziewa się sensacji będzie zawiedziony.
Pamiętam z internetu zdjęcia sprzed ok. 10 lat, gdzie można było dopatrzeć się więcej samych fundamentów, choć i tak na miejscu jest naprawdę niewiele pozostałości. Czas i przyroda zrobiły swoje.
Poniżej fotografie sprzed 9 i 4 lat z Wikimapia.org
Fot. 1 - 3 miejsce sprzed 9 lat , autor laxbery, na fotografii trzeciej pięknie widać jeszcze prawdopodobnie stopień bądź wejście do budynku latarników lub samej wieży latarni; fot. 4 model latarni Jastarnia Bór w parku miniatur w Niechorzu rok 2013, fot. Marlena 1666 / wikipedia.org; fot. 5 fragment starej mapy z lokalizacją przystanku kolejowego Bór i lokalizacja latarni na wzniesieniu o wysokości 20,2 m n.p.m. - fot. Darek 205/ Wikimapia.org
Poniżej zdjęcie pozostałości latarni z września 2012 roku, fot. Stanisław J. Szewczak / popiasku.pl
Poniżej kartka pocztowa z rysunkiem i przekrojem latarni Jastarnia Bór oraz archiwalna fotografia obiektu, fot. kartki tpnmm.pl, zdjęcie - aukcyjne
Krótki filmik z wyglądem miejsca można zobaczyć na youtube.com pod adresem: (stan na 2016 rok)
https://www.youtube.com/watch?v=CjhHLy2vcYQ
Jak wyglądała latarnia w czasach świetności? Poniżej kilka starych zdjęć i kartek. Fot. aukcyjne. Dziś trudno cokolwiek z tej budowli doszukać się w terenie. Dla mnie architektonicznie i lokalizacyjne była to jedna z najpiękniejszych latarni. I fakt, że z dala od siedzib ludzkich i piękna budowla.
A co znalazłam ja na miejscu w 2019 roku? To pokażę w trzecim ostatnim odcinku na ten temat.
Fot. główna wpisu Latarnica / czerwiec 2019 - idąc do szczątek latarni prawie cały czas mamy po lewej stronie tory kolejowe Władysławowo-Hel. Na ostatnim etapie wchodzimy w głąb półwyspu od strony otwartego morza.